Decyzja o warunkach zabudowy, jako informacja publiczna
Realizując inwestycję w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy można ubiegać się o dostęp do innych decyzji wydanych dla działek sąsiednich. Sama treść decyzji jest przedmiotem zainteresowania nie tylko stron postępowania. Czy decyzja o warunkach zabudowy jest informacją publiczną? Czy w tym trybie można zyskać dostęp do map podziałowych, map z projektami nowych budynków? Czy każdemu przysługuje prawo dostępu do informacji publicznej? Czy osoba zainteresowana musi wykazać interes prawny lub faktyczny? Co w tej kwestii stanowi orzecznictwo sądowe?
Dostęp osób trzecich do decyzji o warunkach zabudowy
Decyzja o warunkach zabudowy to dokument, który znacząco wpływa na krajobraz. Budowa w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy może dotyczyć zarówno inwestycji mieszkaniowych jak i komercyjnych. Obecnie wiele rad gmin bardzo oszczędnie podejmuje decyzje co do rozpoczęcia procedury planistycznej, która kończy się uchwaleniem planu zagospodarowania przestrzennego dla danego terenu. W wypadku braku planu, inwestor realizuje inwestycję właśnie w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy. Najczęściej stroną postępowania w sprawie dotyczącej ustalenia warunków zabudowy są właściciele (użytkownicy wieczyści lub zarządcy) nieruchomości sąsiadujących bezpośrednio lub pośrednio z nieruchomością, na której planowana jest inwestycja. W takim wypadku strona ma dostęp do akt sprawy, a organ doręcza jej decyzję w przedmiocie warunków zabudowy. Jednakże w związku z faktem, że każda decyzja o warunkach zabudowy wpływa na późniejszy ład przestrzenny, sama treść decyzji jest przedmiotem zainteresowania nie tylko stron postępowania. Stanowisko w kwestii dostępu osób trzecich do decyzji o warunkach zabudowy wypracowało orzecznictwo.
Decyzja o warunkach zabudowy, jako informacja publiczna
Podmioty, które są zainteresowane treścią decyzji o warunkach zabudowy, mogą podjąć działania na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Ustawa ta stanowi, że każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych właśnie w tym akcie prawnym. Zgodnie zaś z niniejszą ustawą każdemu przysługuje prawo dostępu do informacji publicznej. Od osoby korzystającej z tego prawa nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Katalog form, w których można udostępnić informację publiczną, o którą wnosimy jest otwarty. Potencjalny zainteresowany może się więc zwrócić do organu wydającego decyzję (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) zarówno w formie pisemnej jak i za pomocą poczty elektronicznej i w takiej samej formie może otrzymać informację zwrotną. Decyzja o warunkach zabudowy jest bowiem traktowana jako dokument urzędowy w rozumieniu art. 6 ust. 2 w/w ustawy, który podlega udostępnieniu.
Stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego
Jak już wskazałam, samo zagadnienie czy decyzja o warunkach zabudowy jest informacją publiczną, było wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć wojewódzkich sądów administracyjnych. Co więcej, należy wskazać, że każda decyzja administracyjna stanowi informację publiczną, a do takich właśnie zalicza się decyzja o warunkach zabudowy. W wyroku z dnia 25 maja 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I OSK 1/20) wskazał, że decyzja administracyjna, której domagał się wnioskodawca (były to decyzje dotyczące podziału działek ewidencyjnych) jest niewątpliwie dokumentem urzędowym w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, a decyzja taka traci charakter indywidualny poprzez usunięcie z niej danych chronionych ustawą o ochronie danych osobowych, zatem należy zadbać o anonimizację przed samym jej udostępnieniem.
Ponad rok temu zaś, na wokandzie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie pojawiła się sprawa (wyrok z dnia 17 stycznia 2020 r., sygn. akt: II SAB/Wa 702/19), w której zażądano dostępu do mapy przedstawiającej obrys budynku, mającego powstać na wskazanych działkach. WSA w Warszawie wskazał, że „żądana przez skarżącego kopia mapy geodezyjnej z naniesionym obrysem budynku stanowi w okolicznościach niniejszej sprawy informację publiczną. Jest ona bowiem dokumentem wykorzystywanym w procedurze wydania wnioskowanej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Sama zaś decyzja o warunkach zabudowy jest instrumentem prawnym służącym określeniu sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu nieobjętego ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego”. Dalej podkreślono, że wprawdzie wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wraz z mapą stanowiącą załącznik do tego wniosku pochodzi od osoby prywatnej – inwestora, jednakże inwestycja, której dotyczy wniosek, jest częściowo zlokalizowana na działkach wchodzących w skład Obszaru Chronionego Krajobrazu i jest jedną z form ochrony przyrody w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody, co jest podstawą do uznania, że sprawa dotyczy kwestii o charakterze publicznym. W wyroku tym podkreślono też, iż całość akt sprawy nie stanowi jednak jednolitego dokumentu urzędowego podlegającego udostępnieniu, jednakże poszczególne dokumenty znajdujące się w aktach sprawy mogą dotyczyć sfery publicznej i jako takie mają walor informacji publicznej.
Kolejna sprawa dotyczyła wniosku o udostępnienie informacji publicznej zawartej w prowadzonym przez burmistrza rejestrze decyzji o warunkach zabudowy wydanych we wskazanym we wniosku okresie poprzez wykonanie kopii tego rejestru. W odpowiedzi na wniosek burmistrz wydał decyzję częściowo odmowną w zakresie udostępnienia danych, w części dotyczącej udostępnienia informacji o oznaczeniu nieruchomości objętych decyzjami o warunkach zabudowy, powołując się na ochronę prywatności właścicieli działek, która mogłaby zostać naruszona z uwagi na fakt, iż za pomocą numerów działek można ustalić dane właścicieli. Ostatecznie sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie (sygn.akt: II SA/Kr 1464/16, wyrok z 7 lutego 2017 r.), który podkreślił, że oznaczenie nieruchomości objętych decyzjami o warunkach zabudowy przez wskazanie ich numeru ewidencyjnego i położenia nie stanowi informacji, która umożliwia choćby pośrednio zidentyfikowanie osoby fizycznej, a zatem nie ma charakteru informacji o danych osobowych w stosunku, do których prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu. Numer ewidencyjny nieruchomości nie pozwala bowiem na ustalenie danych osobowych jej właściciela. Po skardze kasacyjnej złożonej przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w sprawie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny, który oddalił skargę kasacyjną. Reasumując, sama decyzja o warunkach zabudowy oraz poszczególne dokumenty z akt sprawy, stanowią informację publiczną i udostępnienia jej może domagać się każdy podmiot bez potrzeby wykazywania interesu prawnego oraz faktycznego. Ochrona danych osobowych wymaga zaś, aby dokument został poddany anonimizacji.
Autorka
Specjalistka prawa nieruchomości. Członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu. Posiada wieloletnie doświadczenie w obsłudze branży nieruchomości, w tym rynku deweloperskiego oraz jednostek samorządu terytorialnego w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego, postępowań sądowych i administracyjnych dotyczących zabudowy i zagospodarowania nieruchomości oraz procesu budowlanego. Wspiera klientów przy pozyskiwaniu kapitału oraz negocjacjach biznesowych. Współpracuje z podmiotami polskimi oraz zagranicznymi.
