Stowarzyszenie Właścicieli Nieruchomości na Wynajem „Mieszkanicznik” (dalej Stowarzyszenie Mieszkanicznik) z zaniepokojeniem przyjęło poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wniesiony do Marszałka Sejmu RP przez Przewodniczącą Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy (dalej Klubu Lewicy) Annę Marię Żukowską dnia 29 marca 2024 roku.
W obecnym stanie prawnym zakup nieruchomości mieszkalnej (dalej mieszkania) na rynku wtórnym podlega jednolitemu opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej PCC) w wysokości 2% ceny mieszkania, płaconym przez kupującego mieszkanie i niezależnego od liczby transakcji mieszkań dokonanych przez kupującego w przeszłości.
Projekt Klubu Lewicy proponuje wprowadzenie zmian, które polegają na:
1/ podniesieniu aktualnego PCC z 2% do wysokości 2-10% w zależności od terminu zakupu mieszkania wobec daty jego poprzedniej sprzedaży,
2/ nałożeniu na wszystkich kupujących kolejne mieszkania z rynku wtórnego (w tym na osoby nabywające mieszkania w celu świadczenia w nich usług wynajmu) nowego, dodatkowego podatku wynoszącego 3-5% ceny mieszkania, w zależności od liczby transakcji mieszkań wykonanych przez kupujących mieszkania w okresie poprzednich pięciu lat,
3/ nałożeniu na notariuszy dodatkowego obowiązku informacyjnego,
4/ nałożeniu na kupujących mieszkania dodatkowych obowiązków deklaracyjnych pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Projekt Klubu Lewicy nie zawiera oceny skutków regulacji (OSR). Brak również informacji, czy projekt przed jego złożeniem był konsultowany społecznie w ramach dialogu obywatelskiego.
Według uzasadnienia projektu, ma on na celu rozwiązanie problemu spekulacji na rynku mieszkań, polegającej na zakupie i szybkiej sprzedaży mieszkań po wyższej cenie. Projektodawcy oceniają, że wzrosty cen mieszkań są spowodowane działalnością „flipperów” – osób fizycznych lub prawnych zajmujących się szybkim obrotem mieszkaniami. Jednocześnie, że proceder ten znacznie ogranicza możliwości nabywania mieszkań przez zwykłych obywateli.
Według Stowarzyszenia Mieszkanicznik:
1. Brak jest aktualnych (2024 rok) danych o skali flippingu w Polsce, zwłaszcza po wprowadzeniu regulacji dotyczących rynku mieszkaniowego w poprzednich latach:
a/ wprowadzeniu dodatkowego 6% PCC dla kupujących naraz powyżej pięciu mieszkań, obowiązującego od 1 stycznia 2024 roku,
b/ ograniczeniu rozliczania podatku od wynajmu prywatnego mieszkań wyłącznie za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, obowiązującego od 1 stycznia 2023 roku,
c/ wprowadzeniu zakazu amortyzacji mieszkań, w tym zakazu dokończenia rozpoczętych amortyzacji mieszkań (wbrew zasadom ochrony praw słusznie nabytych oraz ochrony interesów w toku), obowiązującego od 1 stycznia 2023 roku.
2. Brak jest dowodów, że podnoszenie istniejących podatków, oraz wprowadzenie nowych podatków i obowiązków, redukuje bądź eliminuje problem dostępności mieszkań i/lub tempa wzrostu cen mieszkań.
3. Jedynym faktycznym beneficjentem projektu ustawy jest Skarb Państwa, który będzie zasilany dodatkowymi wpływami z podwyższonego oraz z nowego podatku nałożonych na kupujących mieszkania.
4. Poprawa sytuacji na rynku nieruchomości mieszkalnych nie jest możliwa przez podnoszenie istniejących podatków, wprowadzenie nowych podatków, ani tworzenie nowych obowiązków dla stron transakcji mieszkaniowych – wymaga innych działań.
5. Błędem jest nazywanie osób, które nabywają mieszkania w złym stanie fizycznym i/lub prawnym, podejmują ryzyko oraz inwestują swój czas i kapitał w rozwiązywanie problemów mieszkania, a następnie dostarczają z powrotem na rynek mieszkanie o wyższej wartości, pozbawione wad fizycznych i/lub prawnych, „spekulantami”.
6. Błędem jest propozycja dodatkowego opodatkowania transakcji mieszkań zarówno będących przedmiotem faktycznych spekulacji (bez dodatkowych nakładów pracy i kapitału), jak i mieszkań, których wartość wzrosła o nakłady na wykonany remont (w tym generalny) i/lub na naprawę stanu prawnego mieszkania.
7. Uzasadnienie projektu ustawy nie zawiera oceny wpływu rządowego programu “Bezpieczny kredyt 2%” na rynek mieszkaniowy, ani analizy w jakim stopniu ten program wpłynął na ceny i dostępność mieszkań, a w jakim wpływa działalność flipperów.
8. Uzasadnienie projektu ustawy wskazuje na niewielką znajomość realiów obrotu mieszkaniami, nie zawiera źródeł analiz wymienionych w uzasadnieniu, źródeł szacunków ekspertów czy ekonomistów (ani ich imion i nazwisk).
9. Uzasadnienie projektu ustawy zawiera wyolbrzymione tezy, niepoparte żadnymi danymi lub analizami (na przykład: “fliperzy niemal wyczyścili rynek nieruchomości w Polsce”, “ogromne zyski płynące z flipowania nieruchomości”, “znaczący wpływ zjawiska tego na wzrost cen mieszkań na rynku”).
10. Uzasadnienie projektu ustawy nie uwzględnia korzyści płynących z flippingu mieszkań, takich jak poprawa jakości, standardu i bezpieczeństwa mieszkań, tworzenie miejsc pracy, wzrost wpływów budżetowych (dodatkowe dochody z podatku VAT, PIT, CIT, PCC).
Stowarzyszenie Mieszkanicznik, zrzeszające ponad 22 000 członków i sympatyków branży nieruchomości, działające od 2012 roku na terenie całej Polski, chętnie podzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem oraz weźmie udział w konsultacjach społecznych, mających na celu realną poprawę sytuacji na polskim rynku mieszkaniowym.
Podpisani:
Zarząd Stowarzyszenia Mieszkanicznik:
Jacek Kusiak
Robert Kuliga
Katarzyna Gontarczyk
Główny Analityk Stowarzyszenia Mieszkanicznik
Dawid Michna
Załączniki:
– projekt ustawy Klubu Lewicy: https://orka.sejm.gov.pl/Druki10ka.nsf/Projekty/10-020-107-2024/$file/10-020-107-2024.pdf
