Uchwała Sądu Najwyższego, która potwierdziła, że właścicielowi przysługuje odszkodowanie za utratę wartości nieruchomości znajdujących się przy lotniskach.
Sąd Najwyższy w dniu 12 kwietnia 2024 r. podjął uchwałę, w której uznał, że jeżeli wartość nieruchomości położonej niedaleko lotniska zmniejszyła się na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, to właścicielowi przysługuje odszkodowanie, nawet jeżeli tej nieruchomości nie dotyczą konkretne zakazy i zalecenia.
Podjęta uchwała stanowi kolejne rozstrzygnięcie, które dotyczy odszkodowań w związku z nieruchomościami w pobliżu lotnisk.
Spory dotyczą przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska, w oparciu o którą tworzy się obszary ograniczonego użytkowania.
Jeden z przepisów ustawy stanowi, że organy tworząc obszar ograniczonego użytkowania, określają granice obszaru, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne dotyczące budynków oraz sposób korzystania z terenu. Przepis ten określa zakazy i zalecenia, o których stanowi treść rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego.
DotychczasSądy interpretowały przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska odmiennie. Najczęściej uznawano, że szkoda, o której stanowi ww. ustawa powstaje niezależnie od tego czy wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania spowodowało zmianę sposobu użytkowania nieruchomości, wymusiło na właścicielu odstąpienie od planów inwestycyjnych czy wykluczyło bezpośrednie sąsiedztwo takich jednostek jak szpitale czy przedszkola.
W ostatnich latach zaczęły pojawiać się rozstrzygnięcia, które odmiennie podchodziły do tego tematu. Przykładowo, w kwietniu 2022 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której uznał, że wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania z uwagi na brak możliwości zachowania standardów ochrony środowiska przed hałasem w związku z funkcjonowaniem lotniska „nie stanowi samodzielnej podstawy roszczenia odszkodowawczego z tytułu obniżenia wartości nieruchomości”.
Sąd Najwyższy uznał wówczas, że „nie każda nieruchomość usytuowana w granicach obszaru jest dotknięta ograniczeniami, nie w stosunku do wszystkich wprowadzono zakazy, nakazy czy zalecenia i nie każda znajduje się w strefie przekroczeń standardów jakości środowiska dla zabudowy mieszkaniowej”. Tym samym samo objęcie nieruchomości obszarem ograniczonego użytkowania nie stanowi samoistnej podstawy odszkodowania.
Sąd cywilny zadał tym samym pytanie – „czy właścicielowi nieruchomości, której wartość zmniejszyła się na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, jednak bez związku z szczególnymi ograniczeniami, przysługuje odszkodowanie?”.
W oparciu o zadane pytanie Sąd Najwyższy rozstrzygnął, że jeżeli wartość nieruchomości położonej niedaleko lotniska zmniejszyła się na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, to właścicielowi przysługuje odszkodowanie, nawet jeżeli tej nieruchomości nie dotyczą konkretne zakazy i zalecenia.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2024 r.- III CZP 56/23
